Bash Notları ve İpuçları

İçindekiler

1. Temel Komutlar
2. Dosya İşlemleri
3. Dizin İşlemleri
4. Dosya İzinleri
5. Sistem Bilgisi
6. Süreç Yönetimi
7. Ağ Komutları
8. Metin İşleme
9. Bash Programlama
10. Değişkenler
11. Koşullu İfadeler
12. Döngüler
13. Fonksiyonlar
14. Giriş/Çıkış
15. İş Kontrolü

Temel Komutlar

echo "Merhaba Dünya"  # Ekrana yazdır
date                 # Geçerli tarih ve saati göster
cal                  # Takvimi göster
clear                # Terminal ekranını temizle
exit                 # Terminalden çık
man <komut>          # Komut için kılavuzu göster

Dosya İşlemleri

ls                   # Dosya ve dizinleri listele
ls -l                # Ayrıntılı bilgiyle listele
ls -a                # Gizli dosyaları da dahil ederek listele
cp dosya1 dosya2     # dosya1'i dosya2'ye kopyala
mv dosya1 dosya2     # dosya1'i dosya2'ye taşı veya yeniden adlandır
rm dosya             # Dosyayı sil
rm -r dizin          # Dizini ve içeriğini sil
touch dosya          # Boş dosya oluştur veya zaman damgasını güncelle
cat dosya            # Dosya içeriğini göster
less dosya           # Dosya içeriğini sayfa sayfa görüntüle
head dosya           # Dosyanın ilk 10 satırını göster
tail dosya           # Dosyanın son 10 satırını göster
grep desen dosya     # Dosyada deseni ara

Dizin İşlemleri

pwd                  # Çalışma dizinini yazdır
cd dizin             # Dizine geç
cd ..                # Bir üst dizine çık
cd ~                 # Ana dizine geç
mkdir dizin          # Dizin oluştur
rmdir dizin          # Boş dizini sil

Dosya İzinleri

chmod 755 dosya      # Dosya izinlerini değiştir
chown kullanıcı dosya # Dosya sahibini değiştir
chgrp grup dosya     # Dosya grubunu değiştir

Sistem Bilgisi

uname -a             # Sistem bilgisini göster
df -h                # Disk kullanımını göster
free -h              # Bellek kullanımını göster
top                  # Çalışan süreçleri göster
ps aux               # Tüm çalışan süreçleri listele

Süreç Yönetimi

ps                   # Aktif süreçlerinizi göster
kill pid             # pid kimlikli süreci sonlandır
killall süreç        # süreç adlı tüm süreçleri sonlandır
bg                   # Duraklatılmış veya arka plandaki işleri listele
fg                   # En son işi ön plana getir

Ağ Komutları

ping host            # Host'a ping at
wget url             # url'den dosya indir
curl url             # url içeriğini al
ssh kullanıcı@host   # Host'a kullanıcı olarak bağlan
scp dosya kullanıcı@host:yol # Dosyayı uzak host'a kopyala

Metin İşleme

cut -d: -f1 /etc/passwd  # Dosyadan alanları kes
sort dosya           # Dosyadaki satırları sırala
uniq dosya           # Dosyadan yinelenen satırları kaldır
sed 's/foo/bar/g' dosya  # Dosyada foo'yu bar ile değiştir
awk '{print $1}' dosya  # Her satırın ilk alanını yazdır

Bash Programlama

#!/bin/bash          # Shebang satırı
# Bu bir yorumdur
echo "Merhaba, Dünya!"

Değişkenler

AD="Ahmet"           # Değişken tanımla
echo $AD             # Değişkene eriş
readonly AD          # Değişkeni salt okunur yap
unset AD             # Değişkeni kaldır

Koşullu İfadeler

if [ "$a" -eq "$b" ]; then
    echo "a, b'ye eşittir"
elif [ "$a" -gt "$b" ]; then
    echo "a, b'den büyüktür"
else
    echo "a, b'den küçüktür"
fi

case "$değişken" in
    "$koşul1" ) komut1;;
    "$koşul2" ) komut2;;
    * ) varsayılan komut;;
esac

Döngüler

for i in 1 2 3 4 5
do
   echo "$i kez Hoş geldiniz"
done

while [ $sayaç -le 10 ]
do
    echo $sayaç
    ((sayaç++))
done

until [ $sayaç -gt 10 ]
do
    echo $sayaç
    ((sayaç++))
done

Fonksiyonlar

fonksiyon_adı() {
    echo "Bu bir fonksiyondur"
}

fonksiyon_adı    # Fonksiyonu çağır

parametreli_fonksiyon() {
    echo "İlk parametre: $1"
    echo "İkinci parametre: $2"
}

parametreli_fonksiyon param1 param2

Giriş/Çıkış

echo "Adınızı girin:"
read ad
echo "Merhaba, $ad"

# stdout'u dosyaya yönlendir
echo "Merhaba" > çıktı.txt

# stdout'u dosyaya ekle
echo "Dünya" >> çıktı.txt

# stderr'i dosyaya yönlendir
ls /var_olmayan_dizin 2> hata.log

# hem stdout hem de stderr'i dosyaya yönlendir
ls /var_olmayan_dizin &> çıktı_ve_hata.log

İş Kontrolü

komut &              # Komutu arka planda çalıştır
jobs                 # Arka plan işlerini listele
fg %1                # İş 1'i ön plana getir
bg %1                # İş 1'i arka plana gönder
ctrl-z               # Mevcut işi askıya al
ctrl-c               # Mevcut işi sonlandır